Co powinieneś wiedzieć o niedożywieniu w 2020 roku – najważniejsze fakty
19.10.2020
Czas czytania
4 minuty
W 2018 roku około 820 mln osób nie mogło liczyć na wystarczającą ilość pożywienia – odnotowano w raporcie ONZ. W porównaniu z 2017 rokiem liczba ta wzrosła aż o 9 mln. Oznacza to, że już trzeci rok z rzędu występuje tendencja wzrostowa. Jeżeli zjawisko to się utrzyma, wyeliminowanie głodu do 2030 roku może się okazać niemożliwe.
Największa liczba osób głodujących żyje w Azji (ponad 500 mln), a zwłaszcza w południowej części kontynentu. Łącznie w Afryce i Azji 9 na 10 dzieci jest dotkniętych zahamowaniem wzrostu i przyrostu masy ciała. Ponadto w Afryce i Azji żyje 3/4 wszystkich dzieci z niedowagą. Jest to spowodowane głównie nieprawidłową dietą. Te dane są zatrważające, szczególnie w dobie postępu technologicznego i niezaprzeczalnych osiągnięć naukowych. Trudno uwierzyć, że nadal nie potrafimy rozwiązać podstawowych problemów. Sytuację pogarszają zmiany klimatyczne, konflikty zbrojne i spowolnienie gospodarcze, a ostatnio dodatkowo epidemia COVID-19. Według analizy UNICEF i Save the Children liczba dzieci dotkniętych ubóstwem wynosi obecnie około 1,2 mld. Tylko od początku pandemii liczba ta wzrosła aż o 15%, czyli około 150 mln. W najgorszej sytuacji są najmłodsi w krajach o niskich i średnich dochodach.
Przyczyny niedożywienia
Niedożywienie występuje, gdy organizm przez długi okres czasu jest pozbawiony odpowiednich składników pokarmowych – głównie tłuszczów i węglowodanów. Może do tego dojść na skutek niedoboru określonych składników w spożywanych pokarmach lub z powodu niedostatecznej ilości pokarmu.
Niedożywienie młodego organizmu ma ogromny wpływ na dalszy rozwój dziecka. Jest to najważniejszy czynnik ryzyka rozwoju wielu chorób oraz zgonu u dzieci. Rozróżnia się dwa typy niedożywienia: marasmus i kwashiorkor. Marasmus wynika z przyjmowania niewystarczającej ilości białka i kalorii, podczas gdy przy kwashiorkorze dostarczana jest w diecie prawidłowa lub zbliżona do prawidłowej ilość kalorii, przy jednoczesnym niedoborze białka.
Skutki niedożywienia
Choroby wynikające z niedożywienia wiążą się nie tylko z niedoborem białka i małą kalorycznością posiłków. Niedożywione dzieci często chorują na choroby związane z niedoborem witamin i składników mineralnych, w szczególności żelaza, cynku, jodu i witaminy A. Są to m.in. takie choroby, jak: anemia, krwawienie dziąseł, krzywica, karłowatość.
Objawami niedoboru białka i kalorii w diecie są:
- mała masa ciała,
- spowolnienie wzrostu,
- zmiany zachowania – nerwowość, apatia, niepokój, problemy z koncentracją,
- zmniejszenie grubości tkanki podskórnej,
- obrzęki brzucha i kończyn, zmiany i rany w obrębie jamy ustnej (owrzodzenia, zajady),
- zmiany skórne – przebarwienia, łuszczenie skóry,
- zmiany w strukturze włosów i paznokci – wypadające i łamliwe włosy, kruche paznokcie.
Objawy niedoboru witamin i minerałów związane z niedożywieniem:
- niedobór żelaza: zmęczenie, anemia, bóle głowy,
- niedobór jodu: wole, opóźnienie rozwoju fizycznego i umysłowego, spowolnienie wzrostu,
- niedobór witaminy D: krzywica,
- niedobór witaminy A: zaburzenia widzenia, zmiany w strukturze włosów,
- niedobór cynku: karłowatość, hepatosplenomegalia, osłabienie odporności, choroba Brandta.
Jak przeciwdziałać niedożywieniu?
Leczenie niedożywienia jest uzależnione od stopnia niedoboru składników pokarmowych. Powinno być prowadzone pod opieką lekarza i dietetyka. Pytanie tylko, czy w krajach rozwijających się można w ogóle liczyć na takie standardy…
Działania prewencyjne prowadzone są przez Polską Misję Medyczną od wielu lat. Programy medyczne, obejmujące opieką profilaktyczną matki i dzieci, prowadzone są zarówno w Afryce, Azji, jak i na terenie Ameryki Południowej. Z pełnym zaangażowaniem realizujemy konsekwentnie program, który wspomaga nie tylko lokalny personel medyczny, lecz także kobiety, które są nieświadome zagrożeń wynikających z niehigienicznego trybu życia. Wierzymy, że uda nam się w ten sposób zmniejszyć liczbę zachorowań, powikłań oraz zgonów u dzieci.